“Bu sınıfa girmeye devam edeceksen, aklını kaçırmadan büyücülük yeteneklerini geliştirsen iyi edersin”
İşsiz bir siyah mühendisin 60’lı yıllarda Londra’nın doğu yakasında öğrencilerinin kötü şöhreti ile bilinen bir okuldaki öğretmenlik macerasının hikâyesi.
Guyanalı yazar E. R. Braithwaite’in siyah olmanın, özellikle de eğitimli bir siyah olmanın zorluklarını anlatan eserlerinden biri olan aynı adlı romanından uyarlanan film, popüler gençlik filmi havasında kotarılmış, kimi anlarında televizyondaki vasat gençlik dizilerinin karton karakterlerinden farklı olmayan kahramanlarının klişe diyalogları ile doldurulmuş ve nedenlere ve bu nedenleri yaratan sistemin kendisine dokunmadan pembe çözümler üreten bir çalışma ve tüm bunlara rağmen neden olacağı yoğun nostalji duygusu ve Sidney Poitier ve Lulu gibi iki ünlü isim ve elbette Lulu’nun seslendirdiği “To Sir With Love” şarkısı ile kendisini seyrettirmeyi başaran bir eser.
“Yoldan çıkmış” gençleri anlatan pek ve okulda geçen pek çok film oldu sinema dünyasında. Bu film ise ne Sidney Poitier’ın masanın diğer tarafındaki bir öğrenciyi canlandırdığı Richard Brooks’un 1955 tarihli filmi “Blackboard Jungle” gibi içeriği tartışmalı olsa da ustalıklı bir sinema diline sahip ne de Laurent Cantet’ın 2008 tarihli Fransız filmi “Entre Les Murs” kadar derin bir gerçekçilik duygusu taşıyor. Karşımızdaki bir “iyi öğretmen gelir ve gençlerin doğru yolu görmesini sağlar” filmi. Poitier dışındaki oyunculukların genelde vasat olduğu, hikâyenin hemen tüm karakterlerinin genel olarak yüzeysel çizildiği ve gereksiz uzatılmış dans sahnelerinden anlaşılmaz ölçüde (ya da filmin İngiltere dışında ve özellikle Birleşik Devletler’deki pazarlaması düşünülürse gayet anlaşılır bir şekilde) sık sık görüntüye gelen Londra’nın alamet-i farikası çift katlı kırmızı otobüslere kadar sinemasında özel bir yanı olmayan film yine de ayakta durmayı başarıyor. Bunun da iki temel nedeni var; biri muhteşem performansı ile Sidney Poitier, diğeri ise filmin adını taşıyan şarkısının da desteklediği bir nostalji duygusu.
Diğer tüm oyuncuların vasat veya idare eder sularda gezindiği filmde Poitier başka bir filmde oyunuyormuşçasına kelimenin tam anlamı ile döktürüyor. Öfkelendiği anlarda veya yıl sonu hediyesini alıp duygulandığı anda elle tutulur bir şekilde geçiriyor hissettiklerini seyircisine. Gençlerin dönüşümünün inandırıcılıktan uzaklığını unutturan da yine onun başarısı oluyor film boyunca. Öyle ki filmin sonunda karakterinin kararını anlaşılır ve beklenen kılan da yine onun bu güçlü oyunu. Özellikle 70’li yıllarda hayli ünlü olan İskoç şarkıcı Lulu’nun sizi nostaljiden titretecek olan ve yıl sonu partisinde söylediği “To Sir With Love” şarkısı başta olmak üzere 60’lı yılların saç modelleri ve kıyafetlerinden, çift katlı otobüslere ve partilerdeki danslara, film aradan geçen 44 yıla rağmen nostaljinin yarattığı bir ilgi ile de seyrettiriyor kendisini. Yoksa “dinle, anla, sev ve say” olarak özetlenebilecek bir yaklaşımla derin ve asıl başka sosyal, politik ve ekonomik sorunları ve nedenleri unutturan bir çözümü ile filmin bu açıdan çok ciddiye alınacak bir yanı yok.
Geçmişin sıcak filmlerinden biri karşımızdaki ve yönetmen James Clavell bu sıcaklığı akıllıca kullanmayı başarmış filmde. Melez arkadaşlarının annesinin cenazesine giden ve o dönemler için bir tabuyu yıkan beyaz gençlerin kendilerini orada görünce şaşıran Poitier’a sevgi dolu ve gülümseyen bakışlarını kameranın tek tek taradığı sahne örneğin, hani nerede ise Yeşilçam’ın Arzu Film ekolünden bir Ertem Eğilmez filminin sıcaklığını taşıyor. Müze gezisi ise başlı başına ilgi çekici ve fotoğraflarla ve müzikle karşımıza getirilen bu sahne kesinlikle eğlenceli ve genç bir havaya sahip. Sinemasal değeri, politik metin eksikliği vs. bir kenara bırakılıp seyredilmesi gereken bir film özetle karşımızdaki; Poitier için, Lulu için, şarkısı için ve idealist ve güzel insanların dünyayı değiştirebileceği umudunun tadını çıkarmak için. Bir de kuşkusuz, öğretmenin kutsallığını hatırlamak için.
(“Sevgili Öğretmenim”)